“Çeltikte Sözleşmeli Üretim” Sektör Toplantısı Yapıldı

Samsun İlimizde Çeltikte Sözleşmeli Üretim Sektör Toplantısı gerçekleştirildi. Tarım İl Müdürlüğü toplantı salonunda düzenlenen toplantıya; Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı İhsan Emiralioğlu, İl Müdürü İbrahim Sağlam, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden koordinatör Serkan Dölek, ziraat mühendisi Metin Kavak, İl Müdür yardımcıları, şube ve ilçe müdürleri, Toprak Mahsulleri Ofisi, Tarım Kredi Kooperatifi, ziraat odaları ve birlik başkanları, çeltik işleme tesis sahipleri ile üreticiler katıldı.

Toplantıda bir konuşma yapan İl Müdürü İbrahim Sağlam, ilimizde çeltik yetiştiriciliği konusunda şunları söyledi:” Marmara ve Karadeniz Bölgelerinde uygun ekolojisi ile tarımı yapılan çeltik, Ülkemizde ekonomik öneme sahip olacak biçimde yetiştiriciliği yapılmaktadır. Çeltiğin işlenmiş hali olan pirinç bileşiminde az protein bulundurmasına karşın beslenme için gerekli amino asitlerce zengin olması nedeniyle çeltik, dünyanın birçok yerinde insan beslenmesinde buğdaydan sonra en çok kullanılan tahıl ürünüdür. Aynı zamanda dünyadaki insanların yaklaşık yarıdan fazlasının da ana besin kaynağıdır.

Çeltik üretiminde 2024 yılında mazot desteği 300 TL/da gübre desteği 62 TL/da ve havza bazlı fark ödemesi desteği 30 kr/kg (700kg300kr/kg=210 TL/da)ve sertifikalı tohum kullanımı desteği 65 TL/da olmak üzere 637 TL/da çeltik üretimine destek verilmektedir.

Bakanlığımız Bitkisel Üretim Planlaması ve Yeni Destek Modeli kapsamında 2025-2026-2027 yıllarında çeltik üreticisine 549 TL/da temek destek, 122 TL7da üretimi geliştirme (sertifikalı tohum kullanımı), 97 TL/da bireysel sertifikasyon İTU, 48 TL/da grup sertifikasyon İTU desteği, 146 TL/da bireysel sertifikasyon organik, 73 TL/da grup sertifikasyon organik desteği ödenecektir. Çeltik üretim planlaması kapsamındaki ürünlerden olmayıp planlı üretim desteği verilmemektedir.

Bakanlığımız Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğümüzce 2024 yılında yürütülen Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi Projesi kapsamında 2021 yılı itibarı ile başlatılan tohumluk desteklemesi ile özellikle pandemi döneminde üreticilerimize çeltik tohumluğu konusunda verimli bir destekleme sağlanmıştır. Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi Çeltik Tarımında Yeni Üretim Tekniklerinin Geliştirilmesi Projesi ile su kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını sağlayan basınçlı sulama sistemleri ile (damla, yağmurlama ) çeltik tarımı yapılan alanları artırmak üreticileri teşvik etmek amacıyla; İlimiz Bafra ilçesinde uygulanmak üzere; %65,88 Bakanlık Katkısı 168.000 TL, %34,12 çiftçi katkısı 87.000 TL üretici katkı payı olacak biçimde 250 dekar alanda ekilmek üzere 5.000 kg çeltik tohumu dağıtımı yapılmıştır.

İlimizde 33 adet Çeltik fabrikası mevcut olup Çarşamba (2) İlkadım (2 ) Tekkeköy (5) Terme ( 8 ) Bafra (16 ) bu fabrikaların varlığı çeltik tarımında sürdürülebilirliği sağlamaktadır.

Son yıllardaki iklim verilerindeki değişkenlik, girdi maliyetlerinin kontrolsüz artışı, üretimi meşakkatli ve mekanizasyona dayanan çeltik tarımın da; su kontrolü ve sanayicinin istediği doğru çeşitlerle çeltik tarımının Bakanlık kurumlarının belirlediği oranda ve standartta devam ettirmek ana hedefimizdir.

Bitkisel Üretime Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ hükümleri doğrultusunda çeltik ve örtü altı üretimler münavebe kapsamı dışında tutulmaktadır. İlimizde Bafra ve Çarşamba Ovalarında yapılan çeltik üretiminde çoğunlukla aynı alanlarda art arda üretim yapılıyorsa da bazı alanlarda çeltik-fiğ münavebesi uygulanmakta, bazı alanlarda da 3-4 yıl çeltik ekimi yapılan tarlada 1-2 yıl sebze üretimi yapılarak üretimde verimlilik sağlanmaktadır.

İlimizde üretilen çeltik tüccar, sanayici, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ve Tarım Kredi Kooperatifi (TKK) tarafından alınarak, TMO ya verilen çeltikler tekrar ihale ile tüccara verilmekte işlenen pirinç, pirinç unu ve bebek maması olarak paketlenip toptancı ve marketlerde oradan da tüketiciye pazarlanmaktadır” dedi.

Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı İhsan Emiralioğlu, yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Ülkemiz bitkisel üretim tarımsal hasılada Dünya’da 9. Avrupa’da 1.sırada tarımsal alanda Dünya’da 31.sırada bulunmaktadır. Dünya da tarımsal verimlilikte tarım alanlarını iyi kullanan bir ülkeyiz. Ancak, küresel iklim krizi, doğal afetlerin artması, nüfus artışı, daha çok su ihtiyacının oluşması nedeniyle tarımsal üretimde yeni bir planlamaya gitmek zorunda idik ve Bakanlık olarak bunu gerçekleştirdik. Suyu merkeze alan bir tarımsal üretim planlaması ve daha sade, anlaşılır ve güncel bir yeni destekleme modeli oluşturduk.

İl il gezerek çeltik sektöründeki paydaşlarımız ile tarımsal sanayicilerimiz ve üreticilerimizle bir araya gelerek fikir alışverişi yapıyoruz, onların görüş ve önerilerini alıyoruz. Çeltikte sözleşmeli tarım ile teşvik ve desteklerle üretimi arttırmayı planlıyoruz. Hali hazırda çeltik üretiminde zaten mevcut bir üretim kanunu bulunmaktadır. Çeltiğin önemi son 20 yılda daha da arttı. Çeltik üretimi için su olmazsa olmazımız. Bakanlığımızın yaptığı teşvik ve desteklemelerle sulama alanlarını arttırdık.%180 in üzerinde üretim artışı gerçekleştirdik.” dedi. Konuşmasının ardından Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı İhsan Emiralioğlu, Bitkisel Üretim Yeni Destek Modeli ve Sözleşmeli Tarım konulu bir sunum gerçekleştirdi. Sunumunda Üreticiyi merkeze alan sözleşmeli bitkisel üretimde, gönüllülük esasına dayalı üretici ve alıcı arasında yapılan yazılı sözleşme ile karşılıklı menfaatlerin korunmasının esas alındığını belirtti. Sözleşmeli bitkisel üretimin temel kuralları, sözleşmede yer alması gereken hususlar, hukuki boyutu ceza koşulu, arabuluculuk, çiftçi ve alıcı açısından avantajları, düşük faizli kredi kullanımı, taraflarda aranacak şartlar, konularında bilgi verildi. Sunumun ardından toplantı karşılıklı soru cevap ve değerlendirmeler ile son buldu.