Samsun’da 65.210 Ton Su Ürünleri Üretimi Gerçekleştirildi

Samsun İli; Su Ürünleri konusunda stratejik konumu, limanları, balıkçı barınakları, modern balıkçı tekneleri, kalifiye elemanları, baraj gölleri, doğal balık gölleri, Kafes Balıkçılığı ile bölgenin temsilcisi konumundadır. Aynı zamanda sahip olduğu altyapı, işleme, depolama ve aracılık hizmetleri bakımından da önemli bir merkezdir.

Samsun ilinin su ürünleri avcılık ve yetiştiricilik konusunda önemli bir potansiyeli olduğunu belirten Samsun İl Tarım ve Orman Müdürümüz İbrahim Sağlam ilimizdeki su ürünleri sektörü konusunda şu bilgileri verdi;

Karadeniz’de başta hamsi, palamut, mezgit, istavrit, barbun gibi deniz balıklarının yanında su ürünleri yetiştiricilik sektörünün yem ham maddesini önemli ölçüde karşılayan çaça balığı avcılığı yapılmaktadır. İç sularımızda ise başta sazan olmak üzere sudak, yayın, turna ve tatlısu levreği gibi iç su balıklarının avcılıkları yapılmaktadır. Ülkemiz ve İlimiz için önem arzeden Kızılırmak ve Yeşilırmak Deltalarında bulunan Balık gölleri ve lagün gölleri çevrelerinde önemli tıbbi sülük potansiyeli mevcuttur. Bölgemizden avcılık yolu ile toplanan tıbbi sülükler belirli bir kota dahilinde yurtdışına ihraç edilmektedir.

Denizlerden ve iç sulardan avcılık yoluyla yapılan üretimden başka önemli bir üretim türü de yetiştiriciliktir. Son yıllarda, ülkemizde ve özellikle Karadeniz Bölgesi’nde su ürünleri yetiştiriciliği konusunda oldukça önemli gelişmeler sağlanmıştır. Özellikle büyük alabalık yetiştiriciliği hususunda yapılan yatırımlar İlimiz, Bölgemiz ve Ülkemiz açıdan çok önem arz etmektedir.

İlimiz Su Ürünleri Yetiştiriciliği konusunda da ülkemiz genelinde önemli bir konuma sahiptir. İlimiz Yaklaşık 22.990 ton/yıl proje kapasiteli 39 adet su ürünleri yetiştiricilik tesisi bulunmaktadır. Fiili su ürünleri yetiştiricilik kapasitemiz son dönemde ciddi artışlar göstermiş olup, 2024 yılında 13.674 ton Üretim gerçekleştirilmiştir.

2024 yılında Samsun’da avcılık yoluyla 51.536 ton, Yetiştiricilik yoluyla 13.674 ton olmak üzere toplam 65.210 ton Su Ürünleri Üretimi gerçekleşmiştir. Avcılığın çok büyük bir kısmı Deniz Avcılığından sağlanmaktadır. Avcılığa bakıldığında Türkiye’de avcılık yoluyla elde edilen miktarın önemli bir kısmının Samsun ilinden sağlandığı görülmektedir. Ayrıca Karadeniz’den avlanan hamsi, deniz salyangozu gibi balık ürünleri ile Yetiştiricilik yolu ile elde edilen Türk somonu, Alabalık ve Levrek gibi su ürünleri İlimizde bulunan 9 adet su ürünleri işleme ve değerlendirme tesislerinde ileri işlemeye tabi tutulup katma değer katılarak AB Ülkeleri başta olmak üzere, Japonya, Rusya, Kore, ABD ve Çin gibi ülkelere ihraç edilmektedirler. .Nitekim İlimizden 2024 Yılı İçerisinde 12.231,37 Ton Balık ve Balık Unu Yağı İhracatı yapılmış olup, İhraç edilen bu su ürünlerinden İlimize 49.975.451 Milyon ABD Doları ve 34.964.616 Milyon Euro döviz girdisi sağlanmıştır.

Dünya geneline geriye dönük olarak bakıldığında avcılık yolu ile elde edilen su ürünlerinde önemli miktarlarda düşüşler görülmektedir. Bilim insanları tarafından Avcılıktaki bu düşüşün sebebinin küresel ısınmanın yanında artan dünya nüfusu ve gelişen teknoloji ile beraber protein ihtiyacının artması ve buna bağlı olarak aşırı avcılığın yapılması olarak gösterilmektedir. Deniz ve okyanuslardaki su ürünleri stoklarının azalmasına bağlı olarak bu açık su ürünleri yetiştiriciliği ile kapatılmaya çalışmakta olup, son yıllarda su ürünleri yetiştiriciliği artış göstermiştir. Samsun İlimizde de 2005-2006 yıllarında su ürünleri yetiştiricilik proje kapasitemiz 2.000 ton/yıl civarında iken 2024 itibarı ile 22.990 ton/yıl kapasitesine ulaşmıştır.

Bu rakam 2025 yılında yeni kurulacak su ürünleri yetiştiricilik tesisleri ile daha da artacaktır.

İlimizde 63 su ürünleri kontrol ve denetim personeli bulunmakta olup, 5 adet su ürünleri kontrol teknemiz mevcuttur. Denetim ekiplerimizce 2024 yılında; perakende balık satış yerlerinde 1.398, balıkçı barınakları, nakil araçları, yol güzergahları, deniz ve balıkçı gemilerinde 1.696 adet, iç sularda 655, soğuk hava depolarında 94, balık halinde 133 adet, işleme tesislerinde 134 ve yetiştiricilik tesislerinde 182 olmak üzere toplam 4.292 adet su ürünleri denetimi gerçekleştirilmiştir.

Su ürünleri denetim ekipleri 2024 yılında 7/24 mesai saati gözetmeksizin deniz ve kara sahalarında yaptığı denetimlerle kaçak avcılığa geçit vermemiştir. Bu kapsamda yapılan denetimlerde yasadışı avlanılarak yakalanan balıklara el konularak sosyal hizmetler kurumlarına bağış yapılmış, bağışı yapılamayan ürünler ise balık unu ve yağı fabrikalarına satışı yapılarak balık yemi yapımında kullanılmıştır. Yasadışı av araçlarının ise imhası sağlanmıştır. Kurallara uymayan 101 balıkçı/işletmeciye 2.104.382 TL idari para cezası uygulanmıştır.